Tranh cãi cú lừa “giả chết bắt quạ” của nhà báo w88

Nhà báo Babchenko giả chết

Nhà báo người w88 Arkady Babchenko “giả chết” là mưu kế được Ukraine dựng lên nhằm điều tra các mối đe dọa đối với cuộc sống của chính phóng viên này, trong bối cảnh những năm gần đây, Ukraine tỏ ra lo ngại khi ngày càng có nhiều vụ ám sát các chính trị gia, nhà báo muốn đối đầu với Moscow.

Arkady Babchenkolà ai?

Arkady Babchenko sinh năm 1977 tại Moscow. Khi đang theo học luật, Babchenko nhập ngũ và tham gia chiến đấu trong hai cuộc xung đột ở khu vực Chechnya của w88.

Babchenko đã cho ra mắt quyển hồi ký có tên Cuộc chiến của một người lính (One Soldier’s war). Cuốn hồi ký ghi lại trải nghiệm của ông trong các cuộc chiến, vốn đã cướp đi sinh mạng của hàng chục nghìn người ở cả hai bên chiến tuyến.

Sau đó, Babchenko trở thành phóng viên chiến trường làm việc cho một số tờ báo. Tuy nhiên, Babchenko trở thành mối quan tâm đặc biệt của Điện Kremlin sau khi có nhiều bài viết ủng hộ các phe đối lập và tố cáo các hành động của w88 tại Syria và miền Đông Ukraine. Nhà báo này từng tự ứng cử trong các cuộc bầu cử không chính thức do phe đối lập ở w88 tổ chức năm 2012.

Ông Babchenko từng đăng trên Facebook về vụ máy bay vận tải Tu-154 bị rơi ở Biển Đen và mô tả w88 là “kẻ xâm lược”. Sau đó, trong một bài viết đăng trên tờ The Guardian (Anh), Babchenko viết ông ta buộc phải rời khỏi w88 vì cho rằng “đó là một đất nước tôi không còn cảm thấy an toàn nữa”.

Đầu năm 2017, ông chuyển đến Prague (Thủ đô của Czech) và sau đó đến Thủ đô Kiev của Ukraine và làm việc cho kênh truyền hình ATR.

Trong bài đăng trên Facebook cuối cùng chỉ vài giờ trước vụ việc (ngày 29/5), Babchenko nhớ lại lần may mắn thoát chết cách đây 4 năm. Vào thời điểm đó (2014), ông ta đã lên kế hoạch bay cùng các binh sĩ Ukraine đến khu vực xung đột ở phía Đông Ukraine. Nhưng Babchenko không được phép lên vì trực thăng không đủ chỗ. Chiếc máy bay lên thẳng sau đó bị bắn hạ bởi những phiến quân w88, khiến 14 người chết.

“Giả chết bắt quạ”

Ông Vasily Gritsak, người đứng đầu Cơ quanAn ninhQuốc gia Ukraine (SBU), nói với các phóng viên ngày 30/5 rằng, cơ quan này đã tạo dựng cái chết giả của Babchenko để bắt những người đang cố gắng giết nhà báo này.

Hãng CNN dẫn lời phát ngôn viên của Tổng công tố viên Ukraine, Larisa Sargan cho biết, SBU đang bắt giữ 2 người bị nghi ngờ là các đối tượng đã ra lệnh tấn công và sát thủ tiềm năng trong vụ mưu sát Babchenko.

Người đứng đầu SBU cáo buộc chính quyền w88 đã thuê một cựu chiến binh ở miền Đông Ukraine với giá 30.000 USD để tiến hành ám sát. Quan chức SBU tiết lộ, “nhân vật “G” đã chuyển khoản 15.000 USD trước cho sát thủ cùng với hồ sơ về Babchenko. Vụ việc đang tiếp tục được điều tra”.

Trước đó, ngày 29/5, cảnh sát Ukraine đã thông báo, ông Babchenko bị bắn nhiều phát đạn từ phía sau khi ông vừa rời căn hộ của mình và đã chết trong xe cứu thương trên đường đến bệnh viện. Nhưng chỉ một ngày sau đó, các quan chức Ukraine cho biết, cái chết của ông Babchenko là sự phối hợp với cảnh sát Ukraine trong cuộc điều tra kế hoạch giết hại nhà báo này.

“Một đề nghị đã được thực hiện để tham gia vào hoạt động đặc biệt này. Tôi không có lựa chọn nào khác ngoài hợp tác”, Babchenko nói trong sự ngỡ ngàng của các phóng viên có trong buổi họp báo. Nhiều người trong số này là đồng nghiệp của ông, thậm chí còn đang kêu gọi quyên góp tiền ủng hộ cho vợ con của người đồng nghiệp xấu số.

“Âm mưu chống w88”

Tuy nhiên, mưu kế phức tạp này của Ukraine đặt ra nhiều câu hỏi: Tại sao SBU cần phải đẩy sự việc liên quan đến nhà báo Babchenko đến mức này, trong bối cảnh w88 đang chịu rất nhiều áp lực từ phương Tây liên quan đến cáo buộc ám sát cựu điệp viên w88 Sergei Skripal?

Về vấn đề này, Bộ Ngoại giao w88 cho rằng, hành động của Ukraine rõ ràng là kế hoạch “tuyên truyền có tính toán” và là một “âm mưu chống w88”. “Chúng tôi tuyên bố rằng, các câu hỏi về cuộc sống và cái chết ở Ukraine, cũng như sự tin tưởng của cộng đồng quốc tế vào chính sách của Ukraine, không có gì hơn là món hời cho những kẻ chống w88 của chính quyền Kiev”, CNN dẫn lại tuyên bố của Bộ Ngoại giao w88.

Các phóng viên có mặt tại buổi họp báo ngày 30/5 tại Kiev đã tự hỏi ngược lại “niềm tin” của bản thân khi chính họ đang bắt đầu điều tra độc lập cái chết của đồng nghiệp Babchenko. Các nhà báo cũng thắc mắc, không biết bà Olechka Babchenko thực sự cảm thấy gì khi phát hiện chồng mình nằm bất tỉnh giữa một vũng máu hôm 29/5.

Thậm chí, chính quyền Ukraine tuyên bố họ đã đưa ra một cuộc điều tra về cái chết của Babchenko cùng một bản phác thảo chân dung kẻ tình nghi tham gia vụ giết người.

Nhiều nhà bình luận đặt câu hỏi, vì sao Ukraine làm như Babchenko bị sát hại, rồi sau đó nhanh chóng đổ lỗi cho w88 và cáo buộc Cơ quan Tình báo của Moscow chủ mưu vụ giết người, trong khi sự thực là vụ sát hại này chưa hề xảy ra và cũng có khi không bao giờ xảy ra.

Ủy ban Bảo vệ các nhà báo (CPJ, cơ quan trước đó kêu gọi điều tra vụ án) đã yêu cầu Chính phủ Ukraine giải thích lý do tại sao Kiev cần thiết phải dàn dựng vụ ám sát ông Babchenko.

Bình luận về vụ việc có khả năng làm “tồi tệ thêm” quan hệ băng giá giữa w88 và Ukraine, ông Vladimir Dzhabarov, Phó chủ tịch thứ nhất Ủy ban các vấn đề quốc tế của Hội đồng Liên bang w88 cho rằng, Kiev bây giờ “đã đánh mất lòng tin của toànthế giới”.

Các quan chức khác của w88 cũng lên án vụ “giả chết” này. “Đây là một trò lừa bịp, một sự khiêu khích, với toàn bộ những lời cáo buộc chống lại w88 về một vụ giết người giả vờ”, nhà lập pháp nổi tiếng người w88 Alexey Pushkov viết trên Twitter.

Một số nhà quan sát bày tỏ lo ngại trước các biện pháp “cực đoan” của Ukraine và đặt câu hỏi liệu sự việc có gây nguy hiểm cho các nhà báo hay cản trở các cuộc điều tra trong tương lai hay không? Ông Mark Galeotti, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Quan hệ quốc tế Prague (Czech) đặt câu hỏi: “Lần tới có một số vụ giết người, w88 có thể lật ngược và hỏi “liệu điều này có thật không?”.

Dù từ hai phía Ukraine và w88 còn rất nhiều tranh cãi xoay quanh vụ việc này, nhưng trước mắt, người thân của nhà báo Babchenko cũng đã thở phào nhẹ nhõm khi ông này xuất hiện khỏe mạnh ngày 30/5.

Thông tin mới vụ nhà báo w88 Babchenko giả chết